Bebeim Geliyor
Yaşa Göre Tummy Time Rehberi
0–2 Hafta
• Süre: Günde birkaç kez, 1-2 dakika
• Nasıl:
• Bebeği kısa süreliğine gözetim altında karnı üstüne yatır.
• Senin göğsünde veya dizlerinin üzerinde de olabilir.
• Amaç: Bebeğin pozisyona alışması ve boynunu yavaşça hareket ettirmeye başlaması.
0-2 haftalık bebekler için tummy time (karın üstü zamanı) egzersizlerine hemen, hastaneden eve gelir gelmez başlamak mümkündür. Yenidoğanlar için amaç, bu pozisyona yavaşça alışmak ve temel kasları çalıştırmaktır.
İşte size bu dönem için etkili ve güvenli tummy time önerileri:
Nasıl Başlamalı ve Ne Kadar Yapmalı?
• Süre ve Sıklık: Çok kısa seanslarla başlayın. Günde birkaç kez, her seferinde 30 saniye ile 1-2 dakika arasında kısa periyotlar idealdir. Bebek büyüdükçe ve buna alıştıkça süreyi kademeli olarak artırabilirsiniz.
• Doğru Zaman: Bebeğinizin uyanık, keyifli ve dinlenmiş olduğu anları seçin. Beslenmeden hemen sonra (gaz yapmaması için) bu aktiviteyi yapmaktan kaçının. Altı temiz ve mutlu olduğu anlar en iyisidir.
• Gözetim Şart: Tummy time sırasında bebeğinizi asla yalnız bırakmayın ve sürekli gözetim altında tutun. Bebeğinizi uyuması için yüzüstü yatırmayın, bu sadece uyanık olduğu zaman yapılan bir aktivitedir.
0-2 Haftalık Bebek İçin Tummy Time Pozisyonları
Yeni doğanlar için yerde düz zemine geçmeden önce daha yumuşak ve destekleyici pozisyonlar kullanmak çok faydalıdır:
1. Karın Karına (Tummy to Tummy)
Bu pozisyon, özellikle yenidoğanlar için harika bir başlangıçtır ve ebeveynle bağ kurmayı da sağlar:
• Nasıl Yapılır: Sırtınızı yaslayarak veya hafifçe eğimli bir açıyla (örneğin koltukta) uzanın. Bebeğinizi göğsünüzün veya karnınızın üzerine, sizinle yüz yüze olacak şekilde, karın üstü yatırın.
• Faydası: Bebeğiniz sesinizi duyacak, yüzünüzü görecek ve başını kaldırmaya teşvik olacaktır. Bu aynı zamanda ten tene temas için de güzel bir fırsattır.
2. Kucakta Yatırma (Lap Soothe)
• Nasıl Yapılır: Oturur pozisyonda bacaklarınızın üzerine bir battaniye serin ve bebeğinizi karnı aşağı bakacak şekilde kucağınıza, dizleriniz arasına yerleştirin.
• Faydası: Bebeğin başını bir tarafa çevirmesi ve kısa süreler için kaldırması teşvik edilirken, sırtını hafifçe ovuşturarak onu rahatlatabilirsiniz.
3. Taşıma Pozisyonları (Tummy Down Carry / Football Carry)
• Nasıl Yapılır: Bebeğinizi yüzüstü pozisyonda, bir kolunuzun üzerinde, eliniz bacaklarının arasında ve kolunuz göğsünün altında olacak şekilde taşıyın (futbol topu tutar gibi).
• Faydası: Bu pozisyon, bebeğiniz taşınırken bile karın kaslarının çalışmasına yardımcı olur.
4. Destekli Zemin Üzerinde (Kısa Süreli)
• Bebeğiniz bu pozisyonlara alıştıktan sonra, yerde sert ve düz bir zemin üzerine serilmiş bir battaniye üzerinde kısa denemeler yapabilirsiniz.
• Başını kaldırmasına yardımcı olmak için kollarının altına ince, rulo yapılmış bir havlu koyarak destekleyebilirsiniz.
İpuçları
• Mutlu Tutun: Bebeğiniz ağlamaya veya huysuzlanmaya başlarsa, seansı bitirin. Tummy time’ı sevmesi için onu zorlamayın, başka bir zaman tekrar deneyin.
• İlgi Çekin: Bebeğinizin ilgisini çekmek için yüz hizasında onunla konuşun, şarkı söyleyin veya kontrastlı (siyah-beyaz) resimli kartlar/kitaplar kullanın.
• Hedef: Bu ilk haftalardaki temel hedef, bebeğin karın üstü pozisyonda rahatlaması ve başını kısa anlar için kaldırıp çevirmeyi öğrenmeye başlamasıdır.
Unutmayın, her bebek farklıdır. Bebeğinizin tepkilerini izleyin ve gelişimine göre süreyi ayarlayın. Tummy time hakkındaki tüm sorularınız ve endişeleriniz için çocuk doktorunuza danışmaktan çekinmeyin.
2–4 Hafta
• Süre: Günde toplam 5-10 dakika
• Nasıl:
• Oyun halısında veya battaniye üzerinde sırt üstü zamanla dönüşümlü olarak karın üstü zaman ekle.
• Yüzünü bebeğe yakın tutarak etkileşim kur.
• Amaç: Boyun ve sırt kaslarının güçlenmesi.
2-4 haftalık bebekler için tummy time (karın üstü zamanı) egzersizlerine devam etmek, bebeğinizin boyun ve üst vücut kaslarını güçlendirmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Önceki haftalarda olduğu gibi, bu aktiviteyi bebeğinizin uyanık ve keyifli olduğu zamanlarda, gözetiminiz altında yapmaya devam etmelisiniz.
2-4 Haftalık Bebekler İçin Tummy Time Önerileri
Bu dönemde amaç, seansları biraz daha uzatmak ve zemin üzerinde yapılan aktiviteye daha fazla geçiş yapmaktır.
1. Süre ve Sıklık
• Kısa ve Sık Olun: Tummy time seanslarına günde birkaç kez (örneğin her alt değiştirme veya uykudan sonra) devam edin.
• Süreyi Artırın: Her seansı 1-2 dakikadan 3-5 dakikaya çıkarmayı hedefleyin. Bebeğiniz huysuzlanırsa hemen bitirin ve daha sonra tekrar deneyin.
2. Yeni Pozisyonlara Geçiş
Bebeğinizin zemin üzerindeki tummy time’a alışmasını sağlamak için farklı pozisyonları kullanmaya devam edin:
• Göğsünüz Üzerinde: Sırtınızı yaslayarak veya hafif eğimli uzanırken bebeğinizi karnı aşağı bakacak şekilde göğsünüze yerleştirin. Bu, rahatlatıcı bir pozisyondur ve yüz yüze etkileşim sağlar.
• Dizler Üzerinde: Bebeğinizi karnı aşağı bakacak şekilde dizlerinizin üzerine yatırın. Bir elinizle sırtını hafifçe ovuşturarak ona güven verebilirsiniz.
• Zemin Üzerinde Destekli: Bebeğinizi yerde düz ve sert bir zemin üzerine serilmiş battaniye veya oyun halısı üzerine yüzüstü yatırın.
• Destek: Bebeğinizin göğsünün altına ve kollarına rulo yapılmış küçük bir havlu veya battaniye koyarak destek verebilirsiniz. Bu, başını kaldırmasını kolaylaştırır.
3. Etkileşim ve Teşvik
• Göz Hizanızda Olun: Bebeğiniz zemin üzerindeyken, siz de onun hizasına inin ve onunla göz teması kurarak konuşun veya şarkı söyleyin. Bu, başını kaldırması ve sizi takip etmesi için en büyük teşviktir.
• İlgisini Çekin: Bebeğinizin kafasını kaldırmaya motive etmek için kontrastlı (siyah-beyaz) oyuncakları veya parlak renkli nesneleri başının hemen önüne ve yanlarına koyun. Böylece başını çevirmeye teşvik edilmiş olur.
Unutulmaması Gerekenler
• Güvenlik Her Şeyden Önce Gelir: Bebeğinizin uyumasına asla yüzüstü pozisyonda izin vermeyin ve tummy time sırasında her zaman yanında kalın.
• Sabırlı Olun: Bazı bebekler tummy time’ı ilk başta sevmez. Başlangıçta ağlasa bile, kısa süreli ve sık tekrarlar yaparak bu aktiviteye alışmasına yardımcı olabilirsiniz. Unutmayın, sadece birkaç dakikalık karın üstü zaman bile büyük faydalar sağlar.
Bu dönemde bebeğinizin başını kısa sürelerle kaldırıp çevirmeye başladığını gözlemlemelisiniz. Başını iki tarafa eşit derecede çevirdiğinden emin olun!
1–2 Ay
• Süre: Günde toplam 15-20 dakika
• Nasıl:
• Kısa periyotlar (ör. 3-5 dakika) halinde gün içine dağıt.
• Önüne kontrastlı oyuncaklar veya aynalar koy.
• Amaç: Başını kısa süreyle kaldırma ve çevreyi keşfetme.
Tebrikler, bebeğinizin tummy time (karın üstü zamanı) yolculuğunda yeni bir aşamaya geldiniz! 1-2 aylık dönemde bebeğinizin kasları biraz daha güçlenmeye başlar. Bu dönemde temel hedef, seans sürelerini artırmak ve bebeğin başını daha uzun süre kaldırmasına yardımcı olmaktır.
1-2 Aylık Bebekler İçin Tummy Time Önerileri
Bu yaş grubunda, artık asıl tummy time’ı yerde, düz ve güvenli bir zemin üzerinde yapmaya odaklanmalısınız.
1. Süre ve Sıklık Hedefi
• Toplam Süre: Günde toplam 15 ila 30 dakika karın üstü zamanı yapmayı hedefleyin.
• Seans Sıklığı ve Süresi: Bu süreyi tek seferde yapmak yerine, gün içine yayılmış daha kısa seanslara bölün (örneğin, günde 3-4 kez, her seferinde 3-5 dakika).
• Zamanlama: Her alt değişiminden veya uykudan sonra kısa bir seans yapmak, rutin oluşturmanıza yardımcı olabilir.
2. Pozisyon ve Teknikler
• Düz Zemin: Bebeğinizi yerde, sert ve düz bir zemine serilmiş battaniye veya oyun halısı üzerine yüzüstü yatırın. Yumuşak yataklar veya koltuklar bu aktivite için uygun değildir.
• Kol Desteği: Bebeğinizin kollarını göğsünün altına, dirsekleri omuz hizasında olacak şekilde yerleştirin. Bu, bir tripod görevi görür ve başını kaldırmasına yardımcı olur.
• Rulo Havlu Desteği: Eğer hala zorlanıyorsa, göğsünün altına (koltuk altından hemen aşağıya) küçük, rulo yapılmış bir havlu koyarak hafif bir destek sağlamaya devam edebilirsiniz. Bu, yer çekimine karşı daha kolay mücadele etmesini sağlar.
• Karın Karına Deneyin: Bebeğiniz huysuzlandığında veya yorulduğunda, onu karın üstü kendi göğsünüze yatırmak her zaman harika bir alternatif ve rahatlatıcı bir pozisyondur.
3. Etkileşimi Artırma
• Yüz Hizasında Olun: Bebeğinizin ilgisini çekmek için onun göz hizasına inin. Onunla konuşun, gülümseyin ve yüz ifadeleri yapın. Sizinle etkileşim kurması, başını kaldırmak için en büyük motivasyondur.
• Görsel Uyarıcılar: Bebeğin hemen önüne ve ulaşabileceği mesafeye parlak renkli veya yüksek kontrastlı (siyah-beyaz) oyuncaklar veya kırılmaz bir ayna yerleştirin. Bu, etrafa bakmak için başını çevirmeye ve kaldırmaya teşvik eder.
• Harekete Teşvik: Sevdiği bir oyuncağı yavaşça bir yandan diğer yana hareket ettirerek başını takip etmeye teşvik edin.
Bu Dönemde Neler Beklenir?
1-2 aylık bebekler tummy time sırasında:
• Başını kaldırmayı ve kısa sürelerle tutmayı başarabilirler.
• Başlarını 45 derecelik bir açıyla kaldırıp sağa ve sola çevirmeye başlayabilirler.
• Bazen itme ve sürünme hareketleri yapabilirler, ancak bu tamamen normaldir.
Önemli Not: Bebeğiniz ne kadar ağlarsa ağlasın, güvenliği için uyku sırasında asla yüzüstü yatırmayın. Tummy time sadece uyanık ve gözetim altındayken yapılan bir aktivitedir.
3–4 Ay
• Süre: Günde toplam 20-30 dakika
• Nasıl:
• Bebeğin başını 45-90 derece kaldırmasına izin verecek şekilde oyunlar ekle.
• Sesli ve renkli oyuncaklar ilgisini artırır.
• Amaç: Omuz ve gövde kaslarının güçlenmesi, yuvarlanmaya hazırlık.
Harika! Bebeğinizin 3-4 aylık dönemi, tummy time (karın üstü zamanı) egzersizlerinde büyük ilerlemelerin görüldüğü bir dönemdir. Kasları güçlendi ve artık bu pozisyonda daha uzun süre kalmaktan keyif almaya başlayabilir.
Bu dönemdeki temel hedefleriniz: Toplam süreyi önemli ölçüde artırmak, dirsekler üzerinde yükselmeyi teşvik etmek ve oyunla etkileşimi en üst düzeye çıkarmaktır.
3-4 Aylık Bebekler İçin Tummy Time Önerileri
Bu dönemde bebeğiniz artık yerde, düz zemin üzerindeki aktiviteye alışmış olmalıdır.
1. Süre ve Sıklık Hedefleri
• Toplam Süre: Uzmanlar genellikle günde toplam 60 dakika (1 saat) karın üstü zamanı yapılmasını önerirler.
• Seans Düzeni: Bu süreyi gün içine yayılmış kısa periyotlara bölün (örneğin, 5-10 dakikalık 6-12 seans). Her uykudan ve alt değişiminden sonra seans yapmak harika bir rutindir.
• Uzun Seanslar: Bebeğiniz keyifliyse, seansları 15-20 dakikaya kadar uzatmayı deneyebilirsiniz.
2. Güçlenme ve İlerleme Teknikleri
• Dirsekler Üzerinde Yükselme: Bu dönemin en büyük kilometre taşlarından biri, bebeğin dirsekleri üzerine iterek göğsünü yerden kaldırmaya başlamasıdır.
• Teşvik: Bebeğinizin kollarını göğsünün altına, dirseklerini omuz hizasına yerleştirin. Bu, başını ve göğsünü kaldırırken dirseklerini destek olarak kullanmasına yardımcı olacaktır.
• Tırtıl Pozisyonu: Bazı bebekler kollarını yana açabilir; yavaşça dirseklerini tekrar vücudunun altına doğru kaydırarak ona destek pozisyonunu hatırlatın.
• Havlu Desteği (Kaldırın!): Bebeğiniz artık daha güçlüyse, 1-2 aylıkken kullanılan rulo havlu desteğini kaldırın ve dirsekleri üzerindeki itme kuvvetini kullanmaya teşvik edin.
3. Oyun ve Etkileşim
• Erişim Alanı: Bebeğinizin artık uzanmaya çalışmaya başladığını göreceksiniz. En sevdiği oyuncakları veya kırılmaz bir aynayı hemen önüne değil, hafifçe uzağına koyun. Bu, hem başını kaldırmaya hem de bir eliyle uzanmaya çalışırken diğer eliyle kendini desteklemeye teşvik eder.
• Ayna Kullanımı: Birçok bebek aynada kendi yansımasını izlemeyi sever. Aynayı önüne koymak, uzun süre başını yukarıda tutması için güçlü bir motivasyondur.
• Yan Yana Yatma: Siz de bebeğinizin yanına karın üstü uzanın. Ona şarkı söyleyin, hikayeler anlatın veya sadece gülümseyin. Sizinle etkileşim kurmak, bu pozisyonda kalmak için en iyi teşviktir.
• Dönmeye Teşvik: Bu dönemde bazı bebekler karın üstünden sırt üstüne dönmeye başlayabilir. Oyuncağı yavaşça bir tarafa hareket ettirerek, yana doğru esnemesini ve ilk dönme hareketlerini yapmasını teşvik edebilirsiniz.
Bu Dönemde Neler Beklenir?
• Baş Kontrolü: Başını rahatça, 90 derecelik bir açıyla kaldırabilir ve uzun süre tutabilir.
• Dirsek İtmesi: Dirsekleri üzerine iterek göğsünü yerden kaldırır ve etrafı bu pozisyonda gözlemler.
• Uzun Süreler: Tummy time seanslarında daha az huysuzlanır ve daha uzun süre kalabilir.
Unutmayın: Tummy time hala sadece uyanık ve gözetim altında yapılan bir aktivitedir. Bebeğinizin keyif aldığı anlarda sabırla ve kararlılıkla bu rutine devam edin!
5–6 Ay
• Süre: 30 dakika ve üstü (bölünmüş şekilde)
• Nasıl:
• Tummy time artık emeklemeye hazırlık aşamasıdır.
• Oyuncaklara uzanma ve onlara doğru sürünme desteklenir.
• Amaç: Emekleme, oturma ve daha ileri motor becerilere hazırlık.
İpuçları
• Bebeğin yorgun, aç veya huysuz olmadığı zamanları seç.
• Her zaman gözetim altında tut.
• Tummy time sırasında bebekle konuş, şarkı söyle veya göz teması kur.
Bebeğinizin 5-6 aylık dönemi, tummy time (karın üstü zamanı) egzersizlerinde en heyecan verici aşamadır! Bu aylarda bebekler motor gelişimde büyük bir sıçrama yapar; baş kontrolü tamamen sağlamlaşır ve emeklemeye hazırlık hareketleri başlar.
Bu dönemin temel amacı, kollarını düzleştirerek daha yükseğe itmeyi, kendi etrafında dönmeyi ve hedefine ulaşmak için hareket etmeyi öğrenmektir.
5-6 Aylık Bebekler İçin Tummy Time İpuçları
1. Süre ve Sıklık Hedefleri
• Toplam Süre: Günlük toplam en az 1 saat (60 dakika) karın üstü zamanı hedefine sadık kalın.
• Seans Düzeni: Bebeğiniz artık bu pozisyonda daha uzun süre kalabildiği için, seansları 10-20 dakikalık daha uzun periyotlara bölebilirsiniz. Gün içinde uyanık olduğu zamanlara, oyun saatlerine serpiştirin.
2. Düz Kollarda Yükselmeyi Teşvik Edin
• “Fok Balığı” Pozisyonu: Bebeğiniz artık sadece dirseklerinin üzerinde değil, kollarını düzleştirerek tüm göğsünü yerden kaldırmaya çalışmalıdır. Bu, “fok balığı” veya “pres-up” pozisyonu olarak adlandırılır.
• Teşvik: Kolları dirsek hizasında bükülüyorsa, onları hafifçe düzleştirip ellerini omuzlarının biraz önüne yerleştirmesine yardımcı olun. Bu pozisyon, sırt ve omuz kaslarını en üst düzeyde çalıştırır.
• Esneklik: Bebeğiniz bazen ellerini dizleri hizasına kadar uzatarak Superman/uçak pozisyonunu da yapabilir. Bu, sırt kaslarını güçlendirir ve ilerleyen dönemde dönme için esneklik sağlar.
3. Hareket ve Dönme (Pivoting)
• Kendi Ekseni Etrafında Dönme (Pivoting): Bu dönemde bebekler, bir oyuncak almak için kendi karınları üzerinde dönmeye (pivot) başlarlar.
• Uygulama: Sevdiği oyuncakları etrafına yarım daire şeklinde yerleştirin. Bu, bir eliyle destek alırken vücudunu döndürerek diğer oyuncaklara ulaşmaya çalışmasını teşvik eder.
• Hedefe Uzanma: Oyuncakları uzağa koyun ki, onları almak için tek eliyle uzanmak zorunda kalsın, diğer eliyle de kendini yerde desteklemeyi öğrensin. Bu, vücudun orta hattı üzerinde çalışmasına yardımcı olur.
4. Emeklemeye Hazırlık
• Kayma/İtme: Bebeğinizin kendini ileri veya geri doğru itme (kayma) hareketleri yaptığını görebilirsiniz. Bu, normal bir emekleme öncesi aşamadır.
• Destek: Bebeğin ayaklarının altına, zemine paralel duracak şekilde ellerinizle hafif bir direnç uygulayarak kendini itmesini kolaylaştırabilirsiniz. Bu, bacak kaslarını çalıştırmayı öğretir.
5. Çevresel Zenginleştirme
• Ayna ve Kitaplar: Karın üstü pozisyonunda ilgi çekici kırılmaz bir ayna veya büyük, renkli resimli kitaplar kullanmaya devam edin. Bebeğiniz artık detaylara daha fazla odaklanabilir.
• Farklı Dokular: Tummy time’ı farklı dokulardaki (yumuşak battaniye, sert oyun halısı) yüzeylerde yaparak duyusal gelişimini de destekleyin.
Unutmayın: Bu yaşta bebekler sıklıkla kendi başlarına sırtüstünden karın üstüne ve karın üstünden sırtüstüne dönebilirler. Ancak güvenlik her zaman önceliklidir; bebeğinizi asla gözetimsiz bırakmayın ve uyku için her zaman sırtüstü pozisyonu kullanın.
